GTİP, Dünya Gümrük Hukuku Örgütü'nün standart hale getirdiği armonize sistemden alınan ve tüm dünyada ürünlerin tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılan 12 haneli bir koddur. Bu kodun ilk altı hanesi armonize sistem tarafından belirlenir ve ülkeler tarafından herhangi bir değişiklik yapılmasına izin verilmez, sonraki iki hane ile beraber ilk sekiz hane aynı bölgedeki ülkeler için ortaktır. Sonraki iki hane hangi ulusa ait olduğunu gösterirken son kalan iki hane ile beraber ise ürünün tam istatistik kodu belirlenmiş olur. Armonize sistem;
- Gümrük vergilerinin tespitinde,
- Uluslar arası ticaret istatistiklerinin tutulmasında,
- Menşe kurallarının saptanmasında,
- Yerel vergilerin tespit edilip toplanmasında,
- Ticaret müzakerelerinde,
- Nakliye vergileri ve istatistikleri için ve dış ticareti kontrollere bağlı ürünlerin izlenmesinde kullanılmaktadır.
GTİP ve Gümrük Tarifesi
Planlanan bir ithalat işlemi öncesinde yapılması gereken maliyet araştırmalarında tespit edilmesi gereken verilerden birisi de ithal edilecek ürünün vergi oranlarıdır. Bu durumda ilk yapılması gereken ürünün GTİP numarasını tespit etmektir. Gümrük Hukuku tarifesi, gümrük vergilerinin hesaplanması ve ürün dış ticaretince vergi dışı önlemlerin uygulanmasında kullanılmaktadır. Dış ticarette eşyaya uygulanacak tüm vergiler ve dış ticaret önlemleri gümrük tarifesi üzerinden yürütüldüğünden tarifenin doğru tespiti büyük önem arz etmektedir.GTİP beyanlarının kontrolü hem ihracat hem de ithalat konusunda Gümrük Müdürlüklerince yapılmaktadır.